In begin 2012 heb ik de Youless LS-110 besteld en deze werkt sindsdien naar tevredenheid. Ruim 5 jaar na de introductie van de LS-110, is er sinds deze week de LS-120, welke o.a. via een P1-poort op een zgn “slimme meter” aangesloten kan worden en daarmee automatisch ook de gasmeter kan loggen. Daarnaast is er nog een aantal verbeteringen doorgevoerd.

Het afgelopen half jaar ben ik beta-tester geweest voor Youless om de LS-120 uitgebreid te testen. (met mij nog een aantal anderen)
Zodoende heb ik dus ook regelmatig contact met de ontwikkelaar van Youless.

Omdat ik een prototype heb gebruikt, is er op de foto’s van mijn LS-120 nog geen sticker van Youless te zien en zien de openingen in de behuizing er af en toe wat amateuristisch uit op de foto’s.

Aansluitingen LS-120

Netwerk + Voeding

De netwerk- en voeding-aansluiting zijn niet veranderd tov. de LS-110.

Netwerk is nog steeds een 10 Mbps RJ45-aansluiting.

De voeding gaat nog steeds dmv. een mini-USB aansluiting die alleen voor de voeding gebruikt wordt, dus geen USB-communicatie.

Helaas is er nog geen mogelijkheid om PoE (power-over-ethernet) te gebruiken.

De S0-bus

S0-adapter printje voor de LS-110

De LS-110 kan alleen optisch het verbruik meten van je hoofdmeter. Dus met een draaischijf-meter schijnt er dan een LED op de draaischijf en een fotodiode neemt dan de fluctuaties waar wanneer het donkere stukje van de schijf voorbij komt. Digitale meters hebben een LED die knippert per Wh verbruik.

Voor losse DIN-rail kWh-meters moet je dan de Youless redelijk goed uitlijnen om de LED te kunnen zien, wat zeker een probleem kan zijn als de kWh-meter in de meterkast zit met een klepje ervoor.

Voor wat meer plaatsingsgemak kan je natuurlijk een printje solderen die een LED met de S0-bus van dergelijke kWh-meters verbind en daar de Youless op plakken, wat precies is wat ik gedaan had om de opbrengst van mijn zonnepanelen te meten.

S0-bus van de LS-120

De LS-120 heeft hiervoor een losse (groene) connector erbij gekregen om met de S0-bus van een dergelijke kWh-meter te verbinden.

Het is dus nog steeds mogelijk om met de fotodiode te meten. Vooralsnog zal in de firmware geen onderscheid gemaakt worden tussen S0 en optisch, maar er is mij door de ontwikkelaar verteld dat deze ingangen elk een eigen input hebben op de microcontroller, dus eventueel zou er in de toekomst onderscheid gemaakt kunnen worden. Bijvoorbeeld door 2 kWh-meters tegelijk te meten. Maar het zou kunnen dat dat nog wel wat voeten in de aarde zal hebben om dat met de relatief lichte processor allemaal te verwerken.

De P1-bus

Daar nu steeds meer mensen een zogenaamde “slimme meter” hebben, is het ook interessant om deze data te kunnen loggen. In die datastroom zit informatie van alle telwerken van de “slimme meter” en dus ook informatie over het gasverbruik en de richting van het elektriciteitsverbruik. (levering of afname)

Grotere opslag

Op de web-interface van de LS-120 is er dus een kopje bijgekomen voor gasverbruik en mede hierom is de LS-120 voorzien van een grotere opslag dan de LS-110 en volgens de ontwikkelaar is ook gelijk meteen de interne nauwkeurigheid/resolutie per logpunt verhoogd.

N.B. Het aantal logpunten met 1-minuut resolutie is ook verhoogd. Je kunt bijvoorbeeld voor de minuutlog tot /V?h=20 terug gaan (voorheen niet verder dan h=2). Je kunt dus 10x zover terug gaan in de tijd voor de diverse tijdschalen, m.u.v. de daglog. Die blijft tot 1 jaar terug gaan. (zie ook mijn wiki pagina hierover) Deze extra data is niet via de web-interface te benaderen, maar alleen via de JSON-calls. Apps kunnen hier dus wel gebruik van maken.

Op de LS-110 werd het interne EEPROM van de microcontroler zelf gebruikt, welke nogal krap was. Voor de LS-120 is er gekozen voor een SPI-versie als losse EEPROM op de print, die een stuk meer ruimte geeft voor de opslag.  Deze laatste interface is toch al in gebruik voor de ethernet controller, dus kost dan alleen een aparte chip-select lijn in vergelijking met de 2 pinnen die nodig zijn voor de I2C communicatie.

Logpunten

Elektra LS-110 en LS-120:

• 1 uur terug: sample per minuut  (LS-120: tot 10 uur terug een sample per minuut)
• 24 uur terug: sample per 10 minuten (LS-120: tot 10 dagen terug een sample per 10 minuten)
• 7 dagen terug: sample per uur  (LS-120: tot 70 dagen terug: sample per uur)
• 1 jaar terug: Sample per etmaal

De LS-120 kan ook het gasverbruik loggen. Dat gaat hetzelfde als met de elektra, alleen geen samples per minuut. Wel kan op detail-niveau van 10 minuten interval tot 10 dagen terug data opgehaald worden in batches van 8 uur.

• 10 dagen terug: Sample per 10 minuten
• 70 dagen terug: sample per uur.
• 12 maanden terug: sample per etmaal.

Menig “slimme meter” geeft namelijk alleen eens per 10 – 30 minuten een update van de tellerstand van het gas door. Vermoedelijk is daarvoor gekozen om de batterij in de gasmeter daarmee te ontlasten.

Data uitlezen

Deze P1-data is op te vragen via “http://<IP-youless>/e” en geeft dan bijvoorbeeld de volgende output:

[{"tm":1489333828,"net": 2375.216,"pwr": 1402,"p1": 2523.531,"p2": 2087.307,"n1": 686.432,"n2": 1549.190,"gas": 2611.792}]

• “tm”: unix-time-format (1489333828  => Sun, 12 Mar 2017 15:50:28 GMT)
• “net”: Netto meterstand, zoals weergegeven in de web-interface van de LS-120.
• “pwr”: Actueel verbruik in Watt
• “p1”: P1 teller (afname laag tarief)
• “p2”: P2 teller (afname hoog tarief)
• “n1”: N1 teller (levering laag tarief)
• “n2”: N2 teller (levering hoog tarief)
• “Gas”: tellerstand van de gas-meter (in m^3)

De tellerstanden (op “net” na) zijn de waarden die uitgelezen worden vanuit de “slimme meter”.

Voeding

LS-120 P1 connector

Sommige apparaten die op de P1-bus aangesloten worden, kunnen vanuit de “slimme meter” gevoed worden. Daartoe staat er op de buitenste pinnen van de RJ12 connector een spanning.

De Youless gebruikt echter alleen de 4 binnenste ‘telefoon pinnen’.  De max. stroom die getrokken mag worden is namelijk niet voldoende om de ethernet controller te voeden. Pas vanaf DSMR 5.0 hebben ze die max. stroom opgehoogd tot een meer bruikbare 250 mA (daarvoor enkel tot 100 mA).

De LS-120 zal dus hoe dan ook gevoed moeten worden vanuit de meegeleverde adapter.

Splitsen P1-bus

Het is wel mogelijk om de P1-bus te splitsen, om zodoende de LS-120 naast een andere logger te gebruiken.

Ik heb hier de EnergyLink van HomeWizard in gebruik naast de LS-120, met gewoon een passieve splitter en dat werkt al maanden probleemloos.

Nadeel is wel dat ik de EnergyLink dan nu weer moet voeden met z’n eigen adapter en niet meer kan voeden vanuit de meter, maar dat komt door de gebruikte splitter die alleen de middelste 4 pinnen gebruikt.

Firmware versies

Voor de LS-110 is in de loop der tijd een groot aantal firmware-versies uitgekomen, die naast bug-fixes ook verschillende functionaliteit bevatten.

• Upload naar Bidgely (origineel, maar Bidgely is inmiddels gestopt met de Youless te ondersteunen)
• Upload naar Enelogic
• Upload naar PVoutput
• en nog wat varianten

Op dit moment is er voor de LS-120 alleen nog maar een versie die kan uploaden naar Enelogic, maar er is mij verzekerd dat er hard gewerkt wordt aan een versie voor upload naar PVoutput.

Vanaf de 2e week van februari ondersteunt Enelogic de LS-120 volledig.

Netwerkconfiguratie

De LS-110 had nog een redelijk spartaanse configuratie van je netwerk nodig, met een configuratietool die alleen onder Windows werkt.

Dat is redelijk overbodig geworden, nu de LS-120 eindelijk ook DHCP ondersteunt.

Mogelijk toekomstige uitbreidingen

Optisch/S0-bus scheiden.

Zoals al eerder aangegeven, kan de LS-120 (met de huidige firmware) nog niet omgaan met een verschil tussen de fotodiode en de S0-bus. Beide signalen worden nu via een logische OR gemengd tot 1 signaal. Echter doordat beide elektrisch niet met elkaar verbonden zijn, zou het later mogelijk kunnen zijn dat deze gescheiden gebruikt kunnen worden. Bijvoorbeeld door 2 meters uit te lezen, zoals een kWh-meter van de zonnepanelen en een watermeter.

Netto verbruik van huishouden bepalen

Op dit moment is het helaas ook nog niet mogelijk om de data van de P1-bus en de S0-bus te combineren. Dus eigenaren van zonnepanelen kunnen nog geen goed onderscheid maken tussen opgewekte stroom en netto gebruik in het huishouden.

Met alleen naar de “slimme meter” kijken, is het niet mogelijk om te bepalen wat het netto verbruik van het huishouden is, wanneer er zonnepanelen gebruikt worden.

De “slimme meter” ziet namelijk alleen het overschot weer terugvloeien. Dus wanneer je “slimme meter” -500 Watt ziet, weet je alleen maar dat je 500 Watt meer levert dan je verbruikt. Als je dan niet weet wat je verbruik, danwel je productie is, dan is het onmogelijk te bepalen wat je netto verbruik is. Hiervoor moet dus ook een aparte kWh-meter uitgelezen worden die tussen de “slimme meter” en de omvormer zit van de zonnepanelen.

Helaas kan de LS-120 dit nog niet combineren in de huidige firmware, maar het zou echt een mooie oplossing zijn als dat er in de (nabije?) toekomst alsnog in komt. Dan kun je met 1 Youless het energieverbruik van je hele huis monitoren en is het een mooi alternatief voor bijvoorbeeld de EnergyLink van de HomeWizard.

Dat zal echter best wel wat implicaties hebben op het geheugengebruik voor het loggen, want er moeten dan eigenlijk 2 tellerstanden gelogd worden voor elektra.

Verbetering van flashen

Er is nu al een hoop verbeterd in het flash-proces om een nieuwe firmware op de Youless te zetten. Zeker als je het vergelijkt met de allereerste flash-tool van 5 jaar geleden.

Echter virusscanners zoals F-secure (gebruik ik hier) en sommige netwerkadapters zijn van grote invloed op het flash-proces.

Het zou dus mooi zijn als het flash-proces wat minder last zou hebben van al deze factoren. Bijvoorbeeld door flashen via de web-interface of via een app op de mobiel.

Ik heb begrepen dat flashen via de webinterface zelf waarschijnlijk niet haalbaar zal zijn vanwege de beperkte hoeveelheid geheugen. Echter het zou wel mooi zijn als er bepaalde parameters instelbaar zouden kunnen zijn om het flashproces te vereenvoudigen (bijv. timeout instellingen of flash-mode activeren)